Tanger, Tetouan, Chefchaouen

Lieve lezers,

Ik loop inmiddels een klein beetje achter met mijn reisverslagen, maar ze komen er zeker aan :)

Zoals jullie weten ben ik een weekend naar het noorden van Marokko geweest. Vrijdagochtend 10 mei, de dag nadat Judith en ik met spoed moesten verhuizen, is het te vroeg al weer tijd om op te staan omdat we de trein van 8.47u richting Tanger gaan pakken. Eerst krijg ik echter van de ontzettend lieve Rachida – die mij de week erna volpropt met eten – een glas koffie en thee (hoewel ik haar verteld heb dat wij ’s ochtends thee drinken heeft ze voor de zekerheid maar beide klaargemaakt) en nog een kop koffie want hij moet op…Daarna is het op pad richting het station terwijl wij geen idee hebben waar in de medina wij ons begeven. We raken uiteraard een klein beetje verdwaald, maar gelukkig helpt een oude dame ons op weg naar een straat die we wel kennen en kunnen we onze tocht voortzetten en zijn we maar een klein beetje te laat bij de afgesproken plek…Eenmaal op het station stappen we met z’n allen bijna in de verkeerde trein – mijn conclusie na mijn vorige treinreis hier in Marokko gaat al niet meer op. Op het stationsbord stond onze trein namelijk gewoon aangegeven en op de juiste tijd kwam er ook een trein het station binnenrijden, maar deze trein bleek een ander trein te zijn; onze eigen trein kwam pas een kwartier later en dus rijden treinen hier ook niet per se op tijd – maar worden we net op tijd tegengehouden. Verder verloopt de treinrit voorspoedig en zijn we aan het begin van de middag in Tanger.

Daar worden we opgewacht door hordes taxichauffeurs die ons allemaal wel ergens heen willen brengen. Wij besluiten na navraag echter te gaan lopen omdat de medina – waar de bezienswaardigheden en het hotel dat we willen zijn – maar op 10 minuten afstand blijkt te liggen. Dat blijken al snel Marokkaanse 10 minuten; het is zeker een halfuur lopen. Maar we komen er wel en het hotel blijkt dichtbij. Na enig wantrouwen van onze kant worden we erheen geleid door een man wiens baan het is om toeristen dat hotel binnen te krijgen (daar krijgt hij commissie voor). Eindelijk (m’n tas is zwaar) kunnen we dan onze bagage dumpen. Het hotel heeft een prima locatie in de medina direct naast de Grande Mosque die mij tot mij verbazing niet wakker maakt de volgende ochtend en een straat verwijderd van de Petit Socco – een populaire hang-out van de schrijvers van de Amerikaanse Beat Generation (zij woonden bijna allemaal wel een tijdje in Tanger). Daar doen we dus meteen een drankje bij een café met een ober die al snel legendarisch blijkt te zijn (maar waarschijnlijk had je daar bij moeten zijn). Daarna gaan we op zoek naar het American Legation Museum (vooral ondergetekende wilde daar graag heen: Marokko blijkt het eerste land te zijn dat de VS erkende als zelfstandig land. Het resultaat is dat in Tanger het enige National Historic Landmark van de VS dat op buitenlandse bodem staat staat – dit dus). Na een zoektocht door de medina komen we aan bij het museum waar we gratis naar binnen mogen. Het museum vertelt vooral de geschiedenis van de Marokkaans-Amerikaanse relaties (zeer interessant; ik ben weer een boek rijker) en heeft ook een kamer ingericht voor de Amerikaanse Beat schrijver Paul Bowles, van wie ik me niet meer kan herinneren of we die behandeld hebben bij American Avant-Gardes. Ik heb me daar wel enigszins uitgeleefd en de anderen hebben het ook naar hun zin gehad omdat het gebouw zelf al erg mooi is. Daarna verkennen we de rest van de stad, inclusief de Grand Socco (teleurstellend vergeleken met de Petit Socco) en de tuinen met de speech voor onafhankelijkheid van Mohammed V (in het Arabisch dus ik heb geen idee wat daar staat). Dan is het tijd om op zoek te gaan naar een bepaald uitzichtpunt waarvandaan je Spanje zou moeten kunnen zien. Na een jezuseind gelopen te hebben (bergop!) waarbij we nergens terecht komen en ons alleen maar verder van het centrum verwijderen worden we door een paar jongens een of andere “gated community” voor rijke mensen ingelaten waar we ook van het uitzicht kunnen genieten. Daar zien we over de zee bergen rijzen die we eigenlijk al de hele dag zien en waarvan de volgende dag blijkt dat dat gewoon Spanje is en waarvoor je dus eigenlijk helemaal geen uitzichtpunt nodig blijkt te hebben (we konden ze zelfs vanuit onze hotelkamer zien). Maar goed, we genieten van het uitzicht en de welverdiende rust en vertrekken daarna weer naar de Petit Socco waar we verwelkomd worden door onze ober.

Later op de avond besluiten we bij de Grand Socco iets te gaan eten, maar het is nogal moeilijk om iets te vinden dat niet zo’n half fastfoodtentje is. Uiteindelijk wordt er een dakterras gespot maar eenmaal boven blijkt het een veel te fancy en dure tent en vertrekken we weer. Uiteraard eten we dus bij zo’n half fastfoodtentje waarbij we uit kunnen kijken op het fancy dakterras. Helaas is het eten niet helemaal je van het en zitten we nog niet helemaal vol en besluiten we dus nog een keer bij ons nu al favoriete tentje in Tanger te gaan eten (crepes!). Onze ober is wederom blij ons te zien en daar sluiten we de dag gezellig af. De volgende dag (zaterdag) ontbijten we daar, maar helaas is onze favoriete ober verdwenen en is de sfeer gelijk anders. Zoals gezegd gaan we daarna naar het echte uitzichtpunt. Deze keer nemen we een taxi om niet zo ver te hoeven lopen, maar blijkt het eigenlijk heel dichtbij te zijn. Beetje zonde van onze Dirhams (ook omdat we Spanje dus al hadden gezien), maar ach, daar op het Place de France doen we nog een laatste drankje (in Tanger) bij Café de Paris (waar onafhankelijkheidsgesprekken schijnen te zijn gevoerd) en begeven we ons daarna richting het busstation om verder te reizen. Onderweg daarnaartoe proberen we nog een taxi te regelen naar de volgende stad, maar we worden het niet eens over de prijs en besluiten toch maar de bus naar Tetouan te pakken. De busrit duurt maar een uurtje en al gauw zijn we op onze volgende bestemming. Daar ontmoeten we Manou die met haar familie op stap is geweest en zijn we weer onze originele vrijwilligersgroep.

Deze keer nemen we wel een taxi naar de medina die erg goedkoop blijkt te zijn, maar door een misverstand aan onze kant (wij denken 10 Dirham per persoon, blijkt 10 Dirham in totaal) 3 keer zo duur is als nodig – heeft de taxichauffeur een keer een goede dag. Bij het centrum van Tetouan gaan we op zoek naar het hotel dat we in de Lonely Planet hebben gevonden en worden we onderweg geholpen door een jongen in een rood shirtje. Deze jongen blijkt helemaal niet te weten waar dit specifieke hotel is en dus hebben we nu al te veel kilometers gelopen. Onderweg komen we nog meer mannen tegen die het wel weten en hebben we op een gegeven moment een hele entourage bij ons. Deze nieuwe mannen blijken ons echter in een ander hotel te willen hebben (krijgen zeker ook commissie), maar wij hebben al een ander hotel uit de Lonely Planet gezien en besluiten daar heen te gaan. De laatste mannen zijn dan snel verdwenen, maar de jongen in het rode shirtje blijft maar steeds bij ons hangen tot de lobby van het hotel. Nadat wij in onze kamers zijn geweest (de smerigste tot nu toe) blijkt de jongen door de hotelbaas weggestuurd te zijn en kunnen we weer vrij op pad. We eten bij een tentje waar maar hamburger eerder op kebab lijkt (op stokjes, jaja) en gaan daarna richting de oude medina. Onderweg komen we langs Place Hassan II (die we door al dat lopen allang hadden gezien) met kunstwerken van een leerling van Gaudi (dat is te zien) – niet heel raar dat die hier staan, hoor; in het noorden van Marokko waan je je soms bijna in Spanje en wordt er eerder Spaans dan Frans tegen je gesproken, dit deel was dan ook ooit van Spanje en heeft zelfs nog een aantal Spaanse conclaven. In de oude medina komen we een van de mannen die ons een hotel in wilde lozen weer tegen. Hij leidt ons dit keer naar een weefschool waar je vanaf het dakterras een mooi uitzicht over de stad hebt. De man van de school is al aan de oudere kant, maar leidt ons toch de trappen op naar het dakterras, waar we even mogen genieten van het uitzicht. Al snel worden we echter weer naar beneden geleid waar we het commerciële rondje doormoeten. Onder het genot van een glas muntthee mogen we zien hoe een van de medewerkers van de school bijna alle kleedjes uitvouwt omdat hij ze aan ons wil verkopen. Na kort overleg besluiten wij weer op te stappen (we hoeven geen kleedje) en worden we door de souvenirwinkel (want die hebben ze ook) weer naar buiten geleid. Onze “sometimes” gids blijkt weer verdwenen en we gaan alleen op pad de oude medina door. Tijdens het nuttigen van een drankje duikt de goede man echter weer op en verdwijnt niet meer tot onderweg naar het hotel ineens verdwenen is met Nick en hasj blijkt te verkopen (hoewel Chefchaouen waar we de volgende dag heen gaan bekend staat om de handel in hasj – bijna alle hasj in Europa komt ook daar vandaan – heb ik er daar niet zo veel van gemerkt en kun je juist in Tetouan op elke straathoek de welbekende hasjlucht ruiken). De rest van de avond brengen we door in het hotel. De volgende ochtend ontbijten we snel om meteen Tetouan weer te verlaten en op te gaan naar Chefchaouen, een stad die vele malen leuker en mooier is die Tetouan.

Onderweg naar het busstation (weer lopend) worden we door een of andere kerel naar het CTM busstation (de kwalitatief goede bus) geleid, waar blijkt dat deze bus pas om half 5 vertrekt. Wij zijn niet van plan om nog zo lang in deze niet zo leuke stad te blijven en gaan tegen zijn wil in naar het “gewone” busstation. Daar boeken we een kaartje naar Chefchaouen en zitten we binnen 10 minuten in de bus. Naar verluid is de rit schitterend, maar omdat deze door de bergen gaat en we helemaal achterin zitten heb ik deze misselijk en starend naar de stoelleuning voor mij doorgebracht. In Chefchaouen worden we ergens in de middle of nowhere aan de rand van de stad afgezet, maar gelukkig is de medina niet ver lopen. Onderweg bij Place Mohammed V (erg mooi) eten we nog even een broodje – mijn broodje kaas heeft van alles behalve kaas, maar smaakt verder prima – waarna we weer verder gaan naar de medina waar we een hotel op het oog hebben. Weer worden we geleid door een ventje van de straat die ons ook naar een ander hotel lijkt te willen brengen. Gelukkig komen we onderweg het door ons gewilde Hotel Barcelona tegen en kunnen we daar onze bagage lozen. Omdat we door de verkeerde poort de medina in zijn gegaan hebben we een groot deel van deze blauwgeverfde medina (waarvan iedereen zegt dat het de mooiste van Marokko is) al gezien – hoewel het Spaans zou moeten aanvoelen doet het mij vooral denken aan Santorini, maar mooi is de medina zeker – en kunnen we eerst even relaxen in het hotel. Na het welverdiende rustmomentje gaan we op pad en bezoeken we de Kasbah inclusief twee musea en eten we op het dakterras van een restaurantje met uitzicht over het centrale plein. Daarna gaan we op pad naar de watervallen bij de medina die net niet helemaal natuurlijk lijken te zijn (waarschijnlijk zijn ze dat wel, maar zijn ze omgeleid van hun natuurlijke route; bovenaan komen ze namelijk uit een muur wat een reservoir lijkt te zijn, maar de natuurlijke weg – een paar meter verderop – is nog steeds te zien).

Die avond besluiten we de volgende dag op te splitsen. Er zijn ergens bij Chefchaouen in de buurt nog echte watervallen (deze zijn meer een stroompje) die je hikend door de bergen (2 uur) moet bereiken. Omdat ik in mijn haast op donderdagavond alleen maar slippers ingepakt had en Han in zijn rolstoel ook niet mee kan hiken gaan wij met z’n tweeën de volgende dag terug naar Rabat terwijl de rest een dagje langer blijft. We boeken een ticket bij wederom een crappy busmaatschappij en doen er in plaats van de 5 uur die wij denken dat het duurt, 8 uur over om weer in Rabat te komen. De bus stopt namelijk in elk plaatsje om mensen eruit en erin te laten en op een gegeven moment blijft de bus ruim een half uur (misschien nog wel langer) bij een tankstation staan, waar mensen gaan eten en naar het toilet gaan. Ik heb nooit zoveel problemen met de bus, maar inmiddels wordt Han naast mij goed chagrijnig (wat ik eigenlijk best grappig vind – die mensen zonder buservaring :P). Deze keer geniet ik wel van het uitzicht vanuit de bus en kijk ik mijn ogen uit naar het Marokkaanse platteland waar men zich voortbeweegt op ezels en mannen (en jongetjes) nog schapenhoeders met een stok zijn. De bergen zijn indrukwekkend, maar soms niet anders dan die in Frankrijk maar who cares? De busrit wordt wat mij betreft pas vervelend op het moment dat we in Sale rijden en praktisch thuis zijn en vervolgens een hele andere route inslaan om nog een klein plaatsje waar niemand ooit van gehoord heeft mee te pakken. Uiteindelijk komen we dan aan in Rabat waar we afgezet worden op een busstation waarvan ik geen idee heb waar in de stad dat is. Er zit niks anders op dan een taxi te nemen, maar eerst moeten we er drie voorbij laten gaan omdat ze niet die richting (de medina) opgaan. Er moet een mannetje van de bus aan te pas komen om een taxi te regelen, maar uiteindelijk komen we dan aan bij de medina waar ik richting huis ga en niet weet wat ik daar aan ga treffen (maar daar hebben jullie al over gelezen).

Xxx

Family update: Inmiddels zijn Judith en ik al weer ruim een week thuis in ons eigen huisje bij de familie Essellami. Hoewel de vrouwen soms wat stille en treurige momenten lijken te hebben gaat het volgens mij prima met ze. Er komt inmiddels wat minder familie op bezoek al zijn de getrouwde kinderen met hun kinderen wel regelmatig aanwezig (maar dat vind ik inmiddels wel gezellig – Nabil, een jongetje van een jaar of vijf, is zo onwijs schattig dat ik hem zo mee naar huis zou nemen en ik ben ook weg van Khouloud ondanks haar stinkende voetjes :P). Op vrijdagmiddag (17 mei) na de traditionele vrijdagmiddag couscous werd ons gevraagd of we dezelfde avond nog terug wilden verhuizen. Uiteraard wilden we dat en dus hebben we ’s avonds onze spullen weer gepakt en zijn we terugverhuisd. Rachida, die de hele week voor ons gezorgd heeft, vond het volgens mij erg jammer maar we gaan haar nog wel eens zien ;) Eenmaal thuis werden we weer helemaal officieel welkom geheten en was het eindelijk na onze trip echt thuiskomen (dat hebben we maar meteen ingeluid door zo’n beetje de hele zaterdag binnen in onze kamer te hangen, want dat hadden we de hele week niet kunnen doen). Inmiddels zijn we al weer een tijdje verder en weer helemaal gesetteld, zelfs ons zusje Souad slaapt tegenwoordig bij ons in de kamer en heeft heel veel aandacht voor ons; erg gezellig allemaal :).